Lage bezettingsgraad in gesloten jeugdzorg brengt continuïteitsrisico’s met zich mee
Er wordt landelijk gestreefd naar afbouw van de gesloten jeugdzorg. De Jeugdautoriteit heeft vorig jaar aangegeven dat deze afbouw zonder gelijktijdige ontwikkeling van alternatieven leidt tot continuïteitsproblemen van zorg. Uit de laatste Monitor JeugdzorgPlus, waarin de Jeugdautoriteit de capaciteit en bezetting van de gesloten jeugdzorg volgt, blijken deze continuïteitsproblemen zich nu voor te doen.
Het huidige beleid in de jeugdhulpsector is gericht op nul jongeren in de gesloten jeugdzorg in 2030. De Monitor JeugdzorgPlus toont aan dat het aantal jongeren dat in de gesloten jeugdzorg verblijft afneemt. Vorig jaar zomer verbleven 504 jongeren in de gesloten jeugdzorg, afgelopen najaar waren dat er 480.
Dalende bezettingsgraad
Tarieven voor gesloten jeugdzorg zijn gebaseerd op een bezettingspercentage van 90%. Van de 16 locaties waar in het laatste kwartaal van 2023 gesloten jeugdzorg werd aangeboden, hebben er 11 een bezettingsgraad tussen de 90% en 70% of lager dan 70%. “Als gevolg van de snelle afbouw van de gesloten jeugdzorg en de dalende bezettingsgraad signaleren wij dat gesloten jeugdzorginstellingen meer financiële risico’s lopen”, zegt directeur van de Jeugdautoriteit Kees van Nieuwamerongen. “De kans dat aanbieders zorg kunnen blijven bieden die jongeren nodig hebben wordt daarmee kleiner, wat gepaard gaat met directe gevolgen voor de continuïteit van jeugdzorg in regio’s.”
Gecontroleerd afbouwen
Uit de monitor blijkt verder dat aanbieders steeds meer overgaan op hybride plekken waarbij zowel gesloten jeugdzorg als open jeugdzorg mogelijk is. Alternatieve zorgvormen zijn vaak duurder dan de gesloten jeugdzorg waardoor kwetsbare aanbieders in steeds grotere problemen komen. Het komt regelmatig voor dat er tussen gesloten jeugdzorgaanbieders en gemeenten nog onvoldoende afstemming is over de alternatieven en daar ook nog geen financiële afspraken over zijn gemaakt. Van Nieuwamerongen: “Waar kinderen met een gesloten machtiging zorg ontvangen nu de capaciteit van gesloten jeugdzorg afneemt, is niet altijd duidelijk. De Jeugdautoriteit vreest daarom dat kinderen die gebaat zijn bij gesloten jeugdzorg niet allemaal zorg ontvangen. De afbouw van de gesloten jeugdzorg en opbouw van alternatieven moet daarom gecontroleerd gebeuren en met aandacht voor consequenties en reële alternatieven. Aanbieders, gemeenten en het Rijk dragen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor passende zorg voor jongeren die eerder konden terugvallen op gesloten jeugdzorg.”
Naast de Monitor JeugdzorgPlus van de Jeugdautoriteit publiceert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) vandaag haar bevindingen na toezichtsbezoeken aan de 15 JeugdzorgPlus-locaties. Bekijk de factsheet 'Onvoldoende passende hulp in de JeugdzorgPlus' van de IGJ.